Tool Röportajı [2003]

Maynard James Keenan kisisel sorulari atlamakta tam bir usta! ama konu politika, psikoloji, spirituellik, sanat ve muzik olunca deneyimlerini bizimle paylasmaktan kacinmadi..

M.J.Keenan son derece esrarengiz bir insan! Tool vokalisti Keenan her ne kadar sansur gibi konulardaki cikislariyla ve Bush karsiti konusmalariyla Amerika radyolarinda yasaklandiysa da, konu kendisine gelince agzi tipki bit istiridye gibi kapaniveriyor!

Yasamiyla ilgili sorular soruldugunda "Bu konuya girmicem; bu benim ozel yasamim!" diye karsilik veriyor. Fakat konu din, devlet ver haksizliklara kayinca susturulamiyor. Cunku o, bir sanatci olarak ona baski yapan guclee karsi konusmayi gorevi olarak goruyor.. TooL 1991 yilinda kuruldugunda, grubun sanatci ruhlu/sanatsever elemanlari ideallerini "Bilincli olmayi asilamak ve dunyadaki yerimizi bilincli bireyler olarak bulmak" olarak aciklamislardi. 11 yil sonra bugun Keenan her ikisini de halen yapmakta!

TOOL'UN CANLI SHOW'UNDA IZLEYICILERE 'SANAT HAYAT KURTARIR!' DEDINIZ. SIZIN HAYATINIZI HANGI BAKIMDAN KURTARDI?
K: Cocukken basiniza bazi seyler gelebilir ve bunlar sizi kotu etkileyerek dunyaya tuhaf bir isik altinda bakmanizi saglayabilir. Eger bu hasarin hayatinizi ele gecirmesine izin verirseniz, bir binanin catisinda elinizde tabancayla bulursunuz kendinizi yada onun yerine kotu anilarin sizi olumsuz sekilde etkilemesine izin vermeyerek ornegin bir heykeltras olabilirsiniz! sanat bana yaraticiligi ogretti..

JUNG PSIKOLOJISINE ILGINIZ NASIL BASLADI?
K: Sanat okulunda psikoloji okurken ogretmenimiz Joseph Campbell'in The Hero With A Thousand Faces (turkceye 'Kahramanin Son Yolculugu' olarak cevrilmis!) kitabini okutmustu hepimize. Kitapta tum dinlerdeki kahramanlik destanlarindan soz ediyor yazar. Guneyli bir Baptist olarak yetistirildigim ve bu masallara inanmadigimdan dunyadaki butun dinlerin/kulturlerin/efsanelerin birbirine benzedigini gormek cok ilgimi cekti! Carl Jung'un dusuncelerinden en cok ilgilendigim kismiysa insanligin gelisimi, bireysel ve de evrensel anlamda..

PSIKOLOJIYE OLAN ILGINIZ TERAPI ALMANIZA KADAR MI VARDI?
K: Aldigim terapi diger uc iradesi guclu insanla bir odaya kapanmaktan ve ortak bir noktada bulusabilmekten ibaretti. Boyle bir durumda istersek birbirimizi nasil iyi dinleyebilecegimizi gorebiliriz.

SIZCE HANGI SARTLAR ALTINDA KENDINIZLE ILGILI EN BUYUK KESIFLERI YAPTINIZ?
K: Kaliplasmis dusuncelerimden kurtulma surecinde.

KENDI BILINCLILIGINIZI KESFEDERKEN SPIRITUELLIGIN HANGI BOLUMLERINE INDINIZ?
K: Tum bolumlerine. Tum dinlerde dogruluk vardir.

NEDEN BURADA (EVRENDE!) OLDUGUMUZ HAKKINDA BIR SONUCA VARABILDINIZ MI?
K: Hayir, ama sanirim Yeni Bir Dunya Duzeni�ni yaratmak icin burdayiz. George Bush son derece kotu bir insan ve yaptigi hepimize mal olacak. Onun yuzunden, Amerikan oldugum icin dunyayi dolasmam zorlasacak ve insanlar bana 1950�lerde dunyayi gezen Alman�lara baktiklari gibi bakacaklar.
11 Eylul olaylarina bakin ve kim karli cikti gorun. Karli cikan, halk tarafindan secilmek yerine secim sistemindeki bir hatayla secilen Amerika Birlesik Devletleri Baskani oldu. Amerikan halkinin bunu gormezlikten gelmesi beni gercekten sasirtiyor. Devletin onlara yalan soyleyebilecegi olasiligini akillarindan bile gecirmiyorlar. Bu igrenc birsey.

TOOL AMERIKA RADYOLARINDA NASIL YASAKLANDI?
K: 11 Eylul olaylari oldugunda Amerika turumuzdaydik ve kuresel iyilesmeden sozettim, ayni anda on siralardan bir grup �ABD� diye slogan atmaya basladi. Bende �ABD� diye slogan atmadan once biraz durup ulke olarak nerede yanlis yaptigimizi anlayana kadar dusunmeleri gerektigini soyledim ve yasaklandik.

�Schism� sarkisinin benim icin onemi buyuktur. 11 Eylul�den bir ay once cikti ve ikinci bolumunde soyle der: �Parcalar birbirini tamamliyor biliyorum cunku onlari yikilirken izledim/hata yok, suclanacak yok demek degildir ki parmagimi uzatip/ digerini suclamak istemiyorum/ tapinagin yikilmasini izle. Parcalari tekrar biraraya getirmek icin iletisimi yeniden kesfet.� Tool dagilmanin esigindeyken bizi kurtaran birbirimizle iletisim kurabilme yetenegimizdi.

SIZCE DINDAR BUYUMENIZ BUGUNKI SIZI NASIL ETKILEDI?
K: Bircok insanin dinle buyutulusu ve bunun Bati diniyle ilgisi hep yalanlar uzerine kurulu. Belli bir noktaya gelince ya uyaniyorsunuz ve yalan olduklarini anliyorsunuz ya da bir sis icinde devam ediyorsunuz. Ben yalan soylenildigimi anladim ve dogruyu bilmek istedim.
Spirituellik ve din arasinda buyuk bir fark var. Spirituel bir yol izliyorsaniz, bunun nedeni digerlerine ya da kendinize daha iyisi icin yardim etmeye calistiginizdandir. Yaptiklarinizla ve sizi neyin motive ettigini anlayarak daha bilincli bir varlik haline gelmeye calisiyorsunuzdur. Diger yandan din, aslinda bir pazarlama planidir. Arada bir komisyoncu vardir ve bir noktada birisi kredi karti numaranizi soracaktir. Onunuze bir tabak gelecektir ve sizi kazancinizin yuzde 10nunu cocuklara sarkintilik eden bir herife vermek icin kandiracaklardir, sizden para isteyeceklerdir, ya da daha kotusu sizi vatandaslik haklarinizi bir masal kitabi ugruna birakmaniz icin kandiracaklardir.

NEDEN INSANLAR HALA BUNUN BIR PARCASI OLUYORLAR PEKI SIZCE?
K: Bende hala bunu cozmeye calisiyorum.

JUNG PSIKOLOJISININ ICERIKLERI DOGRULTUSUNDA, SIZCE 2002 YILINDA INSAN OLMAK NASIL BIRSEY?
K: (Uzun sessizlik) Birseylerin esigindeymisiz gibime geliyor. Hatta oyle hissediyorum ki birbirimizle olan baglarimizi duzeltmezsek soyumuz tukenecek.

O HUSUSTA BUYUK BIR FIRSAT YATIYOR.
K: Yalancilar, hirsizlar ve devletimiz gibi katiller icin buyuk bir firsat. Bu sozde Yeni Dunya Duzeni yaratici ilerlemeyi zayiflatmada, yaraticiligin pazarlama planlari olan aktorler ve isadamlari tarafindan ele gecirilmesi noktasina varacak kadar cok etkili oldu. Artik konu muzik degil. Demek istedigim, en son ne zaman 1 ayda masaniza sizi gercekten etkileyen 3 CD geldi? Artik 6 ayda bir tane cikiyor.

HANGI BAKIMDAN ZAYIFLATILDIGINIZI VE AYAGINIZIN KAYDIRILDIGINI DUSUNUYORSUNUZ?
K: Para ve guc yuzunden. Para kazanmak icin ilerlemelerini bir yana birakacak ve sanatsal durustlukten uzak bazi korkunc muzik gruplariyla calisacak cok yaratici insan taniyorum.

FAKAT ZORLANAN BIR SANATCIYSANIZ NE YAPARSINIZ?
K: Bir yolunu bul. DVD player�ina ihtiyacin olmadigini anla. (Guluyor) ayakta kalabilmen icin yapman gerekenlerin en basindan basla. Basinda bir cati, yiyecek ve giyecege ihtiyacin var. Ordan basla. Bunun disinda heresy sanatina gitmeli. Adam�in (Jones, gitarist) evinde yerde yatiyordum ben bu grubu ilk kurdugumuzda.

SEKILLENDIGI YILLARDA TOOL�UN 4 ELEMANI DA IYI BIRER ISE SAHIP VE FINANSAL ZORLUKLARDAN UZAKLARDI DIYE LANSE EDILDI HEP.
K: Oyle gibi birseydi, grup kuruldugunda Adam iyi bir ise sahipti, fakat bu uzun yillar boyle degildi cunku o sanatina odaklanmis durumdaydi. Bir yandan ozel efektler kursuna gitmek icin para odemeye calisiyor bir yandan da gitarini caliyordu. Grup Los Angeles�ta basladiginda evet iyi bir isi vardi ama oraya varana kadar cok zorlandi. Danny Carey Kansas�tan buraya tasindi ve bateri calabilmek icin ahirda yasadi. Sonunda sehirde yapabilecegi bir is buldu ama, bulabilmesi yillar aldi ve bende video setlerinde bir esir olarak calisiyordum.




SAHNEDE GIYDIGINIZ KOSTUMLER (PERUKLAR, SPEEDO MAYOLAR, TEKERLEKLI SANDALYEDE OTURMANIZ) TAMAMEN IZLEYICILERE YONELIKMI YOKSA SIZI HER GECE BASKA BIRI YAPIYOR MU?
K: Eski gunlerden bir hikaye vardir. Michael Keaton Batman�i oynamayi dusunuyor ve bunu nasil yapacagini merak ediyor. Jack Nicholson�la otururken Nicholson Keaton�a: �bazen kostumun senin yerine oynamasina izin vermek zorundasin� diyor. Bende bu konuda oyleyim.

ONCEDEN PLANLADIGINIZ BIRSEY MI?
K: Tam olarak degil. Fikirler muzikten geliyor ve yapiyorsunuz, basarili oluyor yada olmuyor, o zaman da birakip birbaska sey deniyorsunuz.


HIC BASARILI OLMAYANI VAR MI?
K: Cok var. Simdi soylemek istemiyorum, zaten fotoraflarla kanitli.

PROTEZ GOGUS GIYMEK NASIL BIR DUYGU?
K: Sahte olduklarini kim soyledi? (Guluyor)

TOOL�LA BAGINIZ VE A PERFECT CIRCLE�LA OLAN ILISKINIZ ARASINDA NASIL SINIRLAR VAR?
K: Ben sinir cizmem. Insanlar A Perfect Circle�in bir yan proje olmadigini anlamiyorlar. Bu iki cocuga sahip olup ikincisini sadece eglence icin yaptiginizi soylemek gibi birsey. Hayir, onlar sizin cocuklariniz ve hayatinizin bir parcasi. Su anda beste calismalari icindeyiz ve gelecek yil bir baska album cikacak.

TRENT REZNOR�LA CALISTIGINIZ TAPEWORM PROJESINE NE OLDU?
K: Bir proje bir sarki duyana kadar olmamistir. Cikmayacak. Hic olmadi.

ILK OYUNCULUK DENEMENIZI SADECE INTERNETTE YAYINLANAN BIKINI BANDITS GO TO HELL FILMINDEKI SEYTAN OLARAK YAPTINIZ. OYUNCULUK ILERLETMEYI DUSUNDUGUNUZ BIRSEY MI?
K: Tam olarak bir oyunculuk projesi degildi, sadece bir avuc arkadasin biraraya gelip eglenmesinden ibaretti. Tum muzisyenler oyunculuga, tum oyuncular da muzige ilgi duyuyor. Kotu fikir.

YENI BIR TOOL ALBUMU NE ZAMAN OLACAK?
K: 2 yil sonra.

TOOL�UN CANLI SHOW�LARI ESSIZ BIRER DUYUMSAL DENEYIM. SIZCE TOOL KONSERLERINI DIGER CANLI SHOW�LARDAN AYIRAN NEDIR?
K: Bulundugumuz muzikal iklimden tamamen farkliyiz. Sizce insanlar gercekten Nickelback�ten etkileniyor, zevk aliyorlar mi? Ya da Limp Dickshit�ten? Fred Durst�ten nasil etkilenebilirsiniz ki? Bizim konserlerimiz duygu yuklu birer deneyim cunku ozunde kalp var. Gayret var. Gordukleri seyden etkileniyor, duygulaniyorlar, oyle de olmasi gerekir. Nirvana�yi, Nine Inch Nails�I yada Rage Against The Machine�I izlerken de kalp var. Nefes aliyor. Bundan etkilenmeniz sart.

(words: Robyn Doreian for Rock Sound Magazine. Issue 36, May 2002)